САЙРАМДЫҚ КӘСІПКЕРЛЕРМЕН КЕЗДЕСУ ӨТТІ

Сайрам ауданы әкімдігінің мәжіліс залында Сайрам ауданы кәсіпкерлерінің есеп беру және жүйелі кедергілерін анықтау мақсатында арнайы мәжіліс өтті. Кәсіпкерлер палатасы Сайрам аудандық филиалының ұйымдастыруымен өткен жиынға аудан әкімі А.Сәбитов, аудан прокуроры Д.Тлемисов, аудан әкімінің орынбасары Ш.Убайдуллаев, аудандық кәсіпкерлік және ауыл шаруашылығы бөлімінің орынбасары Б.Олжаев, ауылдық округтерінің әкімдері, мекеме басшылары және кәсіпкерлер қатысты. Күн тәртібіне сәйкес, кәсіпкерлер палатасы Сайрам аудандық филиалының директоры Галымжан Байболов 2022-2023 жыл ағымында атқарылған жұмыстарды баяндады. Ауданда кәсіпкерлер субъектілер саны 20752 жетті. Жыл басынан бері 574 кәсіпкерлік субъект ашылған. Өткен жылы жаңа кәсіпті ашу бойынша 1310 консультациялық кеңес берілсе, биыл 720 кеңес берілді. Соның нәтижесінде 87 жоба 3,1 млрд. теңгеге қаржыландырылды. Қосымша 49 онлайн қызмет көрсетілді. 91 бизнес-жоспар жасалды. Кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау бойынша 4 отырыс өткен, 16 сұрақ, 4 ұсыным түскен.

Кездесу ашық талқылау түрінде өтіп, бірқатар кәсіпкерлер өзекті мәселелерін жеткізді. Жеке кәсіпкер Н.Абдукадиров Манкент ауылдық округінде спорт кешенінің құрылысын жүргізіп отырғанын айтты. «Keb&Cel» басшысы А.Созақбаев құс етін өндіретін фабрика құрылысының жобасымен бөлісті. «АЙКАН» ЖШС-нің директоры А.Айкан мекеменің жұмысы, алдағы жоспары мен жетістіктерін таныстырды. Айтуынша, кәсіпорынның жұмысына электр жарығының жиі сөнуі мен ветеринария қызметінен құжат алу мәселесі кедергі келтіруде. Сонымен қатар, «EcoInvest S A» ЖШС-нің директоры М.Гелашвили жұмысшы күшімен қамтамасыз етуді сұранды. Келесі сөз кезегінде «Бірлік-4» ЖШС-нің өкілі және «BELLA MEBEL» ЖШС-нің директоры А.Рахманкулов интернет байланысын жақсарту мен электр жарығын ретке келтіруді сұранды. Аудандық іскер әйелдер кеңесінің төрайымы Ш.Бекзатова кәсіпкерлермен кездесу үшін мәжіліс залмен қамтуды тілге тиек етті. Аудан прокуроры кәсіпкерлермен айына бір рет кездесу өткізуді ұсынып, мәселенің заңдылығын қарау үшін кәсіпкер А.Айканды жеке қабылдауына шақырды.
Мәжілісте аудан басшысы кәсіпкерлерді қолдау мақсатында жиі кездесулер өтетінін, кәсіпкерлер тарапынан көтерілген мәселелердің бақылауға алынатынын түсіндіріп, алдағы жұмыстарына сәттілік тіледі.

ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың мемлекеттік бағдарламаларды ұлттық жобаларға трансформациялау жөніндегі тапсырмасын орындау мақсатында түрлі бағытта жобалар кешені әзірленді. Соның бірі – Кәсіпкерлікті дамытудың 2021-2025 жылдарға арналған ұлттық жобасы. Аталған жоба кәсіпкерлік белсенділікті арттыруға, кәсіпкерлердің өсуін жеделдетуге, жаңа нишаларды қалыптастыруға, сонымен қоса бәсекелестікті дамытуға бағытталып отыр. Осы орайда кәсіпкерлікті дамыту, жұмыспен қамту жобалары мен оқыту шаралары туралы толығырақ ҚазАқпарат сарапшысының материалында айтылады. Осыған орай, Кәсіпкерлікті дамытудың 2021-2025 жылдарға арналған ұлттық жобасын жүзеге асыру қолға алынды.  2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша 2021–2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жобаға 397,5 мың адам қатысты. 264,2 мың адам жұмысқа орналасты, оның 124,3 мыңы тұрақты жұмысқа орналасты.

Субсидияланатын жұмыс орындарына 139,9 мың адам орналастырылды. Оның ішінде әлеуметтік жұмыс орындарымен 15,1 мың адам, жастар практикасымен 9,1 мың адам, қоғамдық жұмыстармен 99,2 мың адам, «Алғашқы жұмыс орны» жобасы аясында 4,6 мың адам, «Ұрпақтар келісімшарты» жобасы аясында 151 адам, «Күміс жас» жобасы аясында 11,8 мың адам жұмыспен қамтылды.

Еңбек нарығында сұранысқа ие дағдылар бойынша онлайн оқытумен 28,1 мың жұмыссыз қамтылды, оның ішінде 25,5 мыңы оқуды аяқтады.

Сондай-ақ, «Бастау Бизнес» жобасы бойынша кәсіпкерлік негіздеріне оқытумен 96,1 мың адам қамтылды, оның ішінде 72,2 мың адам оқуды аяқтап, сертификаттар алды.

Қызмет саласын таңдау мақсатында 68,5 мың адам әлеуметтік кәсіптік бағдарлаудан өтті.

Бұдан басқа, 2023 жылы Ұлттық жоба шеңберінде 400 АЕК (1 380 000 теңге) мөлшерінде жаңа бизнес-бастамаларды іске асыру үшін 9 мың грант беру көзделген. Жыл басынан бері 5316 грант берілді.

 2022 жылға кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі 2021-2025 жылдарға арналған ұлттық жобалардың, «Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері» (әлеуметтік жұмыс орындарын, жастар практикасын, қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру, кәсіптік оқыту, еңбек ресурстарының ұтқырлығын арттыру бойынша субсидиялар төлеу, жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға гранттар) іс-шараларын іске асыру үшін Қарабалық ауданына 116 млн. 569,5 мың теңге бөлінді.

Кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі 2021-2025 жылдарға арналған ұлттық жоба мынадай мемлекеттік қолдау шараларын қамтиды:Кәсіптік оқыту – «Халықты жұмыспен қамту туралы» Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жұмыспен қамтуға жәрдемдесу шаралары шеңберінде жаңа мамандықтар (кәсіптер) алу мақсатында кәсіптік даярлауды, қайта даярлауды және біліктілігін арттыруды қамтитын білім беру қызметіне құқығы бар білім беру ұйымдарында не жұмыс берушілер ұйымдарының жанындағы оқу орталықтарында оқыту;Жұмыспен қамту орталығы әлеуметтік кәсіптік бағдарлау нәтижелері бойынша оқуға үміткерлердің тізімін қалыптастырады және жұмыс берушіге электрондық пошта арқылы келісуге жібереді.Оқу ұзақтығы 6 айдан аспайды. 14 жұмыссыз азаматтарды оқытуды ұйымдастыру үшін 4 млн.664 мың теңге бөлінді.

Сұрау салу бойынша жұмыссыздарды оқу ұйымдарында кәсіптік оқыту жұмыс берушілер жұмыс берушілердің өтінімдері бойынша ұйымдастырылады, бұл ретте салық және басқа да әлеуметтік аударымдарды тұрақты жүргізетін, жалақысы бойынша мерзімі өткен берешегі жоқ және бір жылдан астам жұмыс істейтін жұмыс берушілер қатысуға жіберіледі.Оқытуды өткізу үшін Біліктіліктер мен дағдылар тізбесі жұмыс берушілердің өтінімдері негізінде қалыптастырылады.Жобаға қатысушы оқуға ақы төлеу бойынша мемлекеттік қолдаумен, стипендиямен, жол жүруге, тұруға және медициналық тексеруден өтуге материалдық көмекпен қамтамасыз етіледі.Стипендия. Бағдарламаға қатысушылар стипендиясының мөлшері техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарында мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша оқитын студенттер үшін заңнамада белгіленген стипендия мөлшеріне тең (2023 жылы стипендия мөлшері = 21787 теңге).

 Материалдық көмек:– оқу орнына дейін және кері қарай жол жүруге барлық оқу кезеңінде 4 АЕК мөлшерінде (2023 жылы-13800 теңге) ;- тұруға ай сайын 10 АЕК мөлшерінде (2023 жылы-34500 теңге);- медициналық тексеруден өтуге оқудың барлық кезеңінде 2 АЕК мөлшерінде (2023 жылы – 6900 теңге).

Оқу аяқталғаннан кейін жұмыс беруші жұмыссызды алған мамандығы (кәсібі) бойынша кемінде 12 ай мерзімге тұрақты жұмыс орнына жұмысқа орналастыруға міндеттенеді.Кәсіптік оқытумен жоспар бойынша 16 адам, 4 адам қамтылды, о.і. 3 адам «ауыл шаруашылығы өндерісінің тракторшы-машиниші» мамандығы бойынша, 1 адам «электрогазбендәнекерлеуші» мамандығы бойынша (курстар Қазақстан агротехникалық колледжі базасында ұйымдастырылған). Бұл бағытта жұмыс жалғастырылуда.

 Жұмыссыздарды жұмыс орнында жұмыс берушілерде Кәсіптік оқыту (бұдан әрі – оқыту) кәсіпорындар мен ұйымдарда олар мынадай талаптарға сәйкес келген жағдайда ұйымдастырылады: Қазақстан Республикасының аумағында тіркелген жұмыс істеп тұрған заңды тұлға немесе дара кәсіпкер мәртебесінің болуы;қызметті бір жылдан астам жүзеге асыру; салықтар, жарналар мен аударымдар бойынша мерзімі өткен берешектің болмауы;материалдық-техникалық базасының болуы; кәсіби практикалық тәжірибесі бар білікті қызметкерлердің болуы;өндірістегі жұмыс тәжірибесі кемінде бір жыл; жұмысшы кадрларды даярлаудың жеке бағдарламасының болуы,оқудан өткен адамдарды жұмысқа орналастыру деңгейі (өтінім берген сәтте) кем дегенде 60% құрайды. Жұмыс беруші Оқытуды ұйымдастыру үшін жұмыспен қамту орталығына өтінім береді. Оқу аяқталғаннан кейін жұмыс беруші жұмыссыздардың кәсіптік даярлығын бағалау бойынша біліктілік емтиханын өткізеді. Оқуды аяқтаған жұмыссыздарға жұмыс беруші сертификат береді кәсіптік дағдыларды игеру және жұмысқа орналасу ұсынылады жұмыс орны. Табысты аяқталған күннен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде жұмыс беруші жұмыссыздарды оқыту туралы шарт негізінде оны кемінде 12 (он екі) ай мерзіммен тұрақты жұмыс. Жұмыспен қамту орталығы ай сайын орындалған жұмыстар актісі негізінде, жұмыс беруші ұсынған оқу ақысын есеп айырысу шотына аударады жұмыс берушінің шоты.Оқу кезеңінде жұмыссыздардың жалақысын орталық төлейді жұмыспен қамту. Айына жалақы мөлшері салықтарды есепке алғанда 20 АЕК-ті құрайды, әлеуметтік аударымдарды, пайдаланылмаған еңбек ақыға өтемақыны экологиялық үстемеақылар бойынша төлемдерді есепке алмағанда, демалыс және банк қызметтері (2023ж. – 69000 теңге).Оқытумен бұл түрімен жоспар бойынша 4 адам, 1 адам қамтылды: 1 адам «сатушы», «Р.Д. Ахметжанова» ЖК ұйымдастырылған (Новотроицкое ауылы). Бұл бағытта жұмыс жалғастырылуда.

Еңбек ресурстарын қайта даярлау үшін онлайн оқыту. Ақпараттық технологияларды дамыту аясында азаматтардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру және адами капитал сапасын жақсарту, мамандарда жетіспейтін және талап етілетін дағдыларды қалыптастыру үшін электрондық еңбек биржасы базасында онлайн оқыту іске қосылды. Оқытумен бұл түрімен 38 адам қамтылды жоспар бойынша 37.   Кәсіпкерлік бастамаларды дамытуға жәрдемдесу:«Бастау Бизнес» жобасы бойынша кәсіпкерлік негіздеріне оқыту. Оқытуға қатысушылар – халықты жұмыспен қамту орталығында тіркелген жұмыссыздар, бірыңғай жиынтық төлем төлеушілер, ісін жаңа бастаған және жұмыс істеп жүрген кәсіпкерлер, қысқартылатын жұмыскерлер, дара кәсіпкер ретінде тіркеусіз табыс алу мақсатында тауарларды өндіру (өткізу), жұмыстарды орындау және қызметтер көрсету жөніндегі қызметті дербес жүзеге асыратын адамдар және (немесе) әрекетсіз дара кәсіпкерлер,адамдар, дербес отбасылық кәсіпкерлікте ақы төленбейтін қызметті жүзеге асыратын адамдар;, күнкөріс деңгейінен төмен табысы бар жеке қосалқы шаруашылықта өнімді сату (айырбастау) үшін өндіру жөніндегі қызметті дербес жүзеге асыратын өндірістік кооперативтердің мүшелері күнкөріс деңгейінен төмен табыстары бар. Кәсіпкерлік негіздеріне оқыту үшін оқытуға қатысушылар порталда тіркеледі business.enbek.kz. Осы порталда санаттарға сәйкестігін тексергеннен кейін оқытуға қатысушы тұлғаларға автоматты режимде skills.enbek.kz.платформада «Бастау Бизнес» жобасы шеңберінде кәсіпкерлік негіздерін оқыту» онлайн курсына қолжетімділік беріледі. Онлайн оқыту процесінің жалпы ұзақтығы оқу курсы басталған сәттен бастап күнтізбелік 14 (он төрт) күннен аспайды. 2023 жылы осы бағыт бойынша оқытумен 46 адам қамталды жоспар бойынша 60 адам немесе 76,7%, оқуды 42 адам аяқталды. Қарсыластарды «Бастау-Енбек» порталда тіркеу жалғасуда.

 Гранттар атаулы әлеуметтік көмек, көп балалы жәрдемақы және (немесе) оның жұбайы (зайыбы), асыраушысынан айрылу жағдайы бойынша әлеуметтік жәрдемақы алушылар, қоныс аударушылар, қандастар, еңбекке қарсы көрсетілімдері жоқ мүгедектігі бар адамдар, мүгедектігі бар баланы (балаларды) тәрбиелеп отырған адамдар жататын халықтың әлеуметтік осал топтарына беріледі және (немесе) оның жұбайы (зайыбы).Гранттар жұмыссыз немесе дара кәсіпкер ретінде грант беруге өтініш берілгенге дейін тіркелген, дара кәсіпкер ретінде мемлекеттік тіркеу мерзімі үш жылдан кем болған жағдайда халықтың әлеуметтік осал топтарына беріледі.Гранттар бастапқы бизнесті іске асыруды жоспарлап отырған ұлттық жобаға қатысушыларға өтеусіз және қайтарымсыз негізде айлық есептік көрсеткіштің 400 еселенген мөлшеріне дейін(2023 жылы -1 млн.380 мың теңге) беріледі.Грант қаражаты қажетті мүкәммалды, еңбек құралдарын, технологиялық жабдықты, жануарларды, малды, құсты, көшеттерді, бұталарды, тұқымдарды, көшеттерді сатып алу, Коммерциялық жылжымайтын мүлік объектілерінің, сондай-ақ сауда объектілерінің, оның ішінде құқығындағы объектілердің аумағында ұлттық жобаға қатысушының бастапқы бизнесін іске асыруға үй-жайларды жалға алу үшін ақы төлеу үшін нысаналы мақсаты бойынша пайдалануға беріледі жалдау, пайдалану, сенімгерлік басқару.Бұл ретте, мүкәммал, еңбек құралдары, Технологиялық жабдықтар, Жануарлар, мал, құстар, көшеттер, бұталар, тұқымдар, көшеттер сатып алынбайды, сондай-ақ бастапқы бизнесті іске асыруға арналған үй-жайлар жұбайынан (зайыбынан), жақын туыстарынан жалға алынбайды.Гранттар тұтыну мақсаттарына, кредиттік қарыздарды өтеуге, тұрғын үй жылжымайтын мүлігін сатып алуға және салуға, жер учаскелерін сатып алуға, акцизделетін өнім өндіруге берілмейді.Грант алушы грант алған күннен бастап 12 ай ішінде бизнесті кеңейтуге бағытталған шараларды қоспағанда, жұмыспен қамтуға жәрдемдесу шараларына қатыспайды. Гранттар бір рет беріледі. 2023 жылы жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған 8 мемлекеттік гранттар беру үшін 11 млн. 040 мың теңге бөлінді.  Аудан комиссиямен 3 грант бекітілген, 4 млн. 140 мың теңге игерілді. Бұл бағытта жұмыс жалғастырылуда.